Dlaczego na Islandii nie ma wielu drzew?

Islandia nie jest całkowicie pozbawiona drzew, ale rzeczywiście jest ich bardzo mało — co wynika z połączenia czynników historycznych, geograficznych, klimatycznych i ludzkich działań. Poniżej szczegółowe wyjaśnienie:

🌳 1. Jak wyglądała Islandia przed zasiedleniem?

Kiedy w IX wieku przybyli na wyspę pierwsi osadnicy (głównie Wikingowie z Norwegii), około 25–40% powierzchni Islandii pokrywały lasy — głównie brzozowe (Betula pubescens). Rosły w dolinach, na zboczach i niższych partiach gór. Wyspa nie była wtedy bezdrzewna.

🔥 2. Dlaczego drzewa zniknęły?

🪓 a) Wylesianie przez pierwszych osadników

• Drzewa wycinano na opał i budulec.
• Karczowano lasy, by tworzyć pastwiska i pola uprawne.
• Islandczycy nie sadzili nowych lasów – nie było takiej tradycji ani potrzeby.

🐑 b) Wypas owiec

• Owce, wprowadzone przez ludzi, zjadały młode pędy drzew i uniemożliwiały naturalną regenerację lasów.
• Ich intensywny wypas trwał przez wieki i nadal jest dużym problemem.

🌋 c) Aktywność wulkaniczna i erozja

• Wulkany wyrzucają popiół, który zakrywa glebę i niszczy roślinność.
• Gdy zniknęły drzewa, zaczęła się silna erozja wietrzna i wodna – gleba została zdmuchnięta lub zmyta, a to uniemożliwiło ponowny wzrost drzew.

❄️ 3. Klimat też nie pomaga

• Islandia ma zimny, surowy klimat subpolarny z krótkim okresem wegetacyjnym.
• Większość wyspy leży na lawie, popiele wulkanicznym lub skałach, co utrudnia zakorzenienie się drzew.
• Silne wiatry i częste opady dodatkowo niszczą młode sadzonki.

🌱 4. Współczesne próby zalesiania

• Od XX wieku Islandczycy zaczęli odbudowywać lasy, sadząc zarówno rodzime brzozy, jak i gatunki obce (świerki, sosny, modrzewie).
• Istnieją specjalne organizacje (np. Skógræktin – Icelandic Forest Service), które zajmują się zalesianiem.
• Mimo to, drzewa rosną powoli – zaledwie kilka cm rocznie – i nie dają spektakularnych efektów w krótkim czasie.

📊 5. Stan dzisiejszy

• Obecnie tylko ok. 2% powierzchni Islandii pokrywają lasy – to jeden z najniższych wyników w Europie.
• Główne obszary leśne to m.in. Hallormsstaðaskógur (największy las Islandii), Þórsmörk i okolice Egilsstaðir.

🔍 Podsumowanie: